Kvótinn og hagur þjóðarinnar

Samlíkingin við Zimbabwe er góð.  Í samanburði við aðrar þjóðir Afríku var landbúnaðarframleiðsla öflug.   Landið framleiddi mikið og flutti út sem skapaði mikilvægar tekjur fyrir þjóðina sem kom öllum vel með einum eða öðrum hætti.   Driffjaðrarnar að baki öflugum landbúnaði voru stórir landeigendur, yfirleitt af Enskum ættum, innflytjendur.  Þeir fluttu með sér þekkingu á landbúnaði og það skipulag sem nægði til að framleiðslan gengi fyrir sig.   Forsetinn, Robert Mugabe nýtti sér fáfræði almenning til að haldast við völd enn eitt tímabilið með því að setja á oddinn að skipulag landbúnaðarins væri ósanngjarnt.   Fáir landeigendur ættu mikið land og allur almenningur ætti lítið og væri því fátækari en ella.  Það vantaði "eðlilega endurnýjun" í greinina.   Hver vill ekki fá eitthvað sem virðist góð eign í ef hann "á rétt á því"?   Almenningur kaus populistann Mugabe og eignaupptakan gekk um garð.  Landbúnaðarframleiðslan hrundi og efnahagurinn með.  Landið þarf nú að flytja inn landbúnaðarafurðir og efnahagurinn er í rúst. Út úr þessu kom e.t.v. meira "réttlæti" fyrir einhverja, en það er alla vega komin meiri örbyrgð fyrir fjölmarga og ekki útlit fyrir að það breytist í bráð.

Það að bændur eigi jarðir hefur reynst besta fyrirkomulagið sem heimurinn hefur séð.   Samykjubú hafa verið reynd og eignaupptaka samanber Zimbabwe en það ekki reynst vel.

Svona mun þetta fara hjá okkur ef við afnemum ígildi eignar útvegsmanna á kvótanum.  Það fyrirkomulag hefur í aðalatriðum tryggt hagræðingu í greininni og suðlað að framförum.  Útvegmenn hafa getað skipulagt til langs tíma, hagrætt, keypt öflug atvinnutæki osfrv. 

Það skipulag sem nú er í burðarliðnum og almenningur í leit sinni að "réttlæti" styður skv. skoðanakönnunum mun e.t.v. koma á meira réttlæti fyrir einhverja, en öruggleg draga úr lífskjörum flestra.

Ef við förum að beita beinu lýðræði í málum er snerta fjárhag almennings er hætta á að teknar verði verri ákvarðanir fyrir land og þjóð en annars væri.   Kostir fulltrúalýðræðis eru m.a. að þeir sem kosnir eru hafa betri tækifæri til að setja sig inn í mál áður en þeir taka ákvörðun.   Ákvarðanir sem byggjast á þekkingu hljóta að öðru jöfnu að vera betri en ákvarðanir sem nánast einvörðungu byggjast á tilfinningum og orðrómi.  

Þess vegna var það hæpið að besta niðurstaða fyrir þjóðina fengist með beinu lýðræði og það er einnig hæpið að besta niðurstaða varðandi eignarrétt útvegsmanna til kvóta fáist með beinu lýðræði.  Ríkisstjórnin skákar í því skólinu að hún hafi þjóðina á bak við sig.  Það getur hún út af því að stjórnarandstaðan í sínum populisma fyrir Icesave taldi mikilvægt að "þjóðin" tæki ákvörðun í því máli.  Andstaðan á því erfitt með að snú við blaðinu núna og segja að betra sé að fulltrúarnir taki ákvörðun fyrir þjóðina í þessu máli.

Sjórnmálamenn eiga og þurfa að hugsa langt.  Það er einn af göllu stjórnarfarsins að þeir hlaupa oft eftir því sem hentar hverju sinni og fellur vel að almenningsálti.   Við það tapast kostir fulltrúalýðræðisins, því fulltrúarnir fara eftir því sem almenningur virðist vilja skv. skoðanakönnunum.  Það er þó í raun svik við umbjóðendurna ef fulltúarnir vita betur. 

Vonandi ber Stjórnlagaráði gæfa til að koma með tillögur að breytingum á stjórnarskrá sem eru vel ígrundaðar en byggist ekki á því sem nú virðist uppi meðal almennings að allt verði betra ef hann er bara spurður oftar um mál.  Vonandi áttar almenningur sig á því að svo er ekki í reynd.  Þetta er augljóst ef sagan er skoðuð.  Við þurfum góða stórnarskrá sem bætir hag okkar og líf, en ekki eitthvað sem um stundarsakir virðist "réttlæti".  Réttlæti er afstætt og stundum veit maður ekki hvað er manni fyrir bestu.

http://en.wikipedia.org/wiki/Zimbabwe

 

Athugasemdir

[Ólafur Örn Jónsson, 4.6.2011 kl. 09:00]

Sæll Guðjón ég hélt að fiskveiðistjórnun gengi út á uppbyggingu fiskstofnanna og hámarka aflann?

Hver á síðan að fá að veiða er sá sem fer á miðin og finnur fiskinn en ekki sá sem liggur í bankanum og dregur sér annarra manna fé. 

Þjóðin hefur tapað tugum milljarða á óveiddum fiski af því að haldið var aftur af úthlutun aflaheimilda til að hámarka verð á kvóta til að standa undir kvót-veðum í bönkunum. (Þetta hefur Friðrik Arngrímsson viðurkennt). 

Er orðið of mikið af þorksi á miðunum núna? Mun þessi fiskur hverfa í vetur og ekki skila sér á miðin á næsta ári? Þetta hefur skeið 5 sinnum frá setningu kvótakerfisins. Úthlutunin er ekki aðal vandamálið kerfið gengur ekki sem stjórntæki. 

[Sigurður Jón Hreinsson, 4.6.2011 kl. 11:46]

Það ber vott um rökþrota umræðu þegar menn líkja sjávarútvegsmálum á ÍSlandi við Zimbabve.

En nokkrar tölulegar staðreyndir:

Meðalaldur flotans er 23 ár.  Skuldir sjávarútvegsins eru á bilinu 500-600 milljarðar, en eignir í skipum og vinnslum er ca 160 milljara virði.

Þorskveiði á þessu ári er álíka mikil og fyrir 100 árum.  Árangur fiskveiðistjórnunar til "uppbyggingar" fiskistofnana er þannig að veiðin á þessu ári er ca 33% af árlegri veiði áranna 1952-1972.

Olíunotkun flotans var árið 2002 tvöfallt meiri en árið 1972, en veiðin sambærileg.

Hagræðing einokunarsinnanna felst því í þeirri hugsun að best sé að eyða peningum í vaxtakostnað og olíu.