Alvöru forsetaræði – Já takk.

Því miður eru verulegir gallar á stjórnskipulagi okkar litla lýðveldis.  Staðan í stjórnmálum um þessar mundir sýnir þetta vel og sagan líka.   

 Vilmundur Gylfason opnaði augu margra fyrir því að hver er sinnar gæfu smiður einnig þegar kemur að stjórnskipun.  Við getum sjálf ákveðið hvernig okkar málum er háttað.  Hann benti á að í USA, Frakklandi og víðar er með ýmsum tilbrigðum sá háttur hafður á að kjósa forsætisráðherra, sem þá kallast forseti, í beinum kosningum og löggjafarþing í öðrum kosningum.  Við þetta vinnst margt.   Hjá okkur háttar þannig til að forystumenn ríkisstjórnar í hvert sinn geta keyrt mál áfram í gegnum ríkisstjórn og Alþingi með flokks aga.  Í sumum tilvikum er aginn “góður” og þá er stutt í fáræði og einræði.    Gallinn er m.a. sá að það skortir eðlilega rökræðu sjálfstæðra aðila, sem takast á um framgang mála.  Hér hefur það margoft gerst að í flokksherbergi stjórnarflokks komi formaðurinn í gegn stefnu, sem margir eru hundóánægðir með og e.t.v. ekki raunverulegur meirihluti á þingi fyrir.  Skortir þá eðlilega góða umræðu, meira bera á átökum í anda íþróttanna, sem bæði er pínlegt fyrir þingið og skaðlegt fyrir þjóðina.  Spillingin er stutt undan.  Það má ekki styggja suma í kunningja þjóðfélaginu.  Framkvæmdahliðin er stundum á villigötum sem von er þegar framkvæmdavaldið er valið úr fámennum hópi af fámennum hópi þingmanna og innbyggt aðhald bæklað. Með því að kjósa forsætisráðherra í beinum kosningum velst í starfið persóna sem talin er heppileg m.t.t. persónueinkenna og stefnu.   Forsetinn getur valið með sér framúrskarandi ráðherra fyrir hvert ráðuneyti.  Hann er ekki formaður stjórnmálaflokks þó hann styðjast e.t.v. við einhvern flokk.    Forsetinn verður að koma stórum málum gegnum þingið og því þarf að rökræða málin af sjálfstæðum aðilum og einungis þau mál sem báðir aðilar þ.e. framkvæmdavald og löggjafarvald vilja og sætta sig við komast áfram.   Framkvæmdavaldið verður faglegra og hlutverkið skýrara.   Hluti af þessu er að leggja núverandi forsetaembætti niður.  Fyrir fámenna þjóð í góðu landi, en stóru og fremur harðbýlu, er mikilvægt að haga málum sínum vel til að hafa það jafn gott og aðrar þjóðir.  Núverandi stjórnskipan er ekki nógu öflug, betri stendur til boða.   

Það er því mikilvægt fyrir okkur að staðið verði vel að stjórnlagaþingi til að taka á þessum málum o.fl.